Als er een laptop is die de gemoederen kan laten oplopen, dan is het wel de MacBook Pro van Apple en in 2016 was er reden genoeg voor discussie, want Apple had het ontwerp van zijn duurste laptop behoorlijk aangepast. De bovenste toetsenrij werd vervangen door een aanraakgevoelig oled-scherm, de touch bar, en bijna alle aansluitingen werden vervangen door usb-c-poorten. Het toetsenbord werd vernieuwd en de touchpad werd vergroot. Niet iedereen was even blij met die wijzigingen en vooral het nieuwe toetsenbord kwam Apple op behoorlijk veel kritiek te staan, niet in de laatste plaats omdat het toetsmechanisme gevoelig was voor stof en vuil, waardoor toetsen konden blijven hangen.
Een deel van die wijzigingen is teruggedraaid - en een deel niet. Het nieuwe 16"-model dat de fabrikant onlangs aankondigde, heeft een nieuw toetsenbord, met andere indeling en zoals de naam al aangeeft een groter 16"-scherm.
Om te beginnen is de behuizing 'vernieuwd', die moest immers ruimte bieden aan het 16"-scherm. Je moet wel goed kijken om de verschillen te zien. De koelsleuven aan de zijkanten zijn iets langer en het gedeelte van de behuizing naast het toetsenbord is iets breder, maar verder lijkt de behuizing sprekend op dat van het 15,4"-model. Dat is we geen probleem, want die behuizing voelt stevig aan en is netjes afgewerkt. Het scharnier zorgt ervoor dat je het scherm met een vinger kunt openen, maar wiebelt toch niet en het dichtklappen gaat mooi gedempt.
Het formaat neemt iets toe, van 34,9x24,1cm van de vorige MacBook Pro naar 35,8x24,6cm van de 16"-versie. De schermranden zijn ook iets dunner geworden. De schermranden van de vorige MacBook Pro waren 3,34x1,76cm, maar dat heeft Apple teruggebracht naar 3,05x1,76cm. Het scherm is dus meer gegroeid dan de behuizing.
Die behuizing herbergt ook de aansluitingen en op dat punt is er ook niets veranderd. Er zitten nog steeds links en rechts vier usb-c-aansluitingen, die per paar een eigen thunderbolt-controller hebben. Je kunt alle poorten gebruiken om de laptop mee op te laden en natuurlijk om usb-apparaten met een maximale overdrachtssnelheid van 10Gbit/s aan te sluiten. Aan de rechterkant is een koptelefoon-aansluiting aanwezig en daarmee heb je het wat aansluitingen betreft wel gehad. Fullsize usb- of hdmi-aansluitingen zijn er niet en je mist ook een sd-kaartlezer. Verloopkabels van usb-c naar usb-a of hdmi zul je apart moeten aanschaffen, want die zitten niet in de doos. Het is dus nog steeds een laptop waarvoor veel gebruikers dongles nodig hebben.
Toetsenbord en touchpad
Het 2016-model van de MacBook Pro introduceerde Apples 'butterfly'-toetsenbord. Die vlinder verwijst naar de vorm van de nylon beugeltjes die de keycap omhoog houden en die een stuk minder hoog zijn dan de gebruikelijke 'scissor'-switches. De switch zelf is ook een stuk minder hoog en dat zorgt ervoor dat het 2016-toetsenbord weinig ruimte in beslag neemt en de hele laptop dus dunner kon worden. Het betekent ook dat de toetsen erg weinig travel hebben en de toetsen wat ons betreft niet prettig tikken. Er zijn echter genoeg mensen die de vlinderknoppen wel fijn vinden werken.
Of je het wel of niet lekker vindt typen, het nieuwe toetsenbordmechanisme bleek problemen met zich mee te brengen en dat ging zo ver dat gebruikers de fabrikant aanklaagden, omdat er gemakkelijk vuil tussen de toets en de behuizing kwam, waardoor de toetsen vast bleven zitten. In een latere versie van het toetsenbord voegde Apple een extra plastic laagje toe om het tegen vuil te beschermen. Dat zorgde er bovendien voor dat het toetsenbord stiller tikte dan de eerste generaties.
Het extra laagje loste de problemen niet op en Apple bood in 2019 zijn excuses aan voor de toetsenbordproblemen. Apple zette een reparatieprogramma op, waar alle MacBooks met butterfly-toetsenbord van 2015 tot 2019 onder vallen. Toen de fabrikant in een halfjaar geleden een MacBook Pro met 15,4"-scherm uitbracht, zat die vanaf de release in het reparatieprogramma. Dat is netjes, maar ook raar.
Tijd voor iets nieuws dus, of eigenlijk iets ouds, want met de 16" MacBook Pro komt het toetsenbord met scissor-switches weer terug. Apple noemt het, net als bij de desktop, een magic keyboard. Dat is een mooie naam voor een doodgewoon laptoptoetsenbord.
Om te beginnen heeft Apple de layout iets veranderd en is de escape-toets niet meer in de touch bar verwerkt, maar dat is nu weer een aparte toets geworden. Dat zal veel programmeurs die een fysieke escape-toets misten, aanspreken. Daarnaast zijn de pijltjestoetsen naar links en rechts op basis van feedback van gebruikers weer half-hoog, zodat ook die makkelijker blind te vinden zijn. Tot slot is de aan-/uitknop, met ingebouwde vingerafdrukscanner los getrokken van de touch bar. Dat zijn stuk voor stuk fijne verbeteringen.
De toetsen zelf zijn voorzien van een subtiel kuiltje, waardoor je vingers blind het toetsenbord kunnen navigeren. De aanslag voelt vergelijkbaar met de MacBooks die Apple van 2013 tot 2015 maakte, dus de generatie voor het butterfly-toetsenbord. Je voelt de toets duidelijk naar beneden gaan en de feedback is vrij duidelijk.
Het is een groot verschil met het butterfly-toetsenbord, maar verwacht niet dat dat betekent dat de ervaring 'magisch' is. Apple heeft de MacBook namelijk niet dikker gemaakt en dus blijft het een dun toetsenbord met beperkte travel, zoals je dat in dunne ultrabooks ook tegenkomt. Uit onze metingen van de laatste vier toetsenbordtypes die Apple in zijn MacBooks gebruikte blijkt dat ook; het 2015-model had nog iets meer travel, terwijl de eerste generatie unibody-macbooks een totale travel van 1,4 millimeter had. Ter vergelijking; een Lenovo ThinkPad E490 heeft een totale toetsentravel van 2 millimeter. Dat de travel beperkt is neemt niet weg dat het toetsenbord wat ons betreft een vooruitgang is ten opzichte van zijn voorganger en dankzij de oude vertrouwede switches is het toetsenbord waarschijnlijk minder vatbaar voor problemen. Een verbetering op meerder fronten dus.
Zo veel als er valt te zeggen over het nieuwe toetsenbord, zo weinig valt er te zeggen over de touchpad. Apple gebruikt nog steeds bijzonder grote touchpads en dat maakt het werken ermee heel fijn. Bovendien pikt het besturingssysteem alle veeggebaren die je erop maakt uitstekend op. Tijdens het typen leun je wel op de touchpad, maar door de prima polsdetectie worden die aanrakingen niet als een klik geregistreerd.
Hardware en benchmarks
Apple levert de 16" MacBook Pro in twee verschillende basisversies. Het instapmodel heeft een hexacore Core i7-processor, 16GB geheugen, een ssd van 512GB en een AMD Radeon Pro 5300M-videokaart . Dat instapmodel is honderd euro goedkoper geworden dan de vorige generatie MacBook Pro 15,4", die Apple in mei 2019 introduceerde. Dat is niet het enige dat goedkoper is geworden, want de upgradeprijzen zijn ook verlaagd ten opzichte van de MacBook Pro die we in 2018 reviewden en er zijn nieuwe upgradeopties bij gekomen.
De maximale capaciteit werkgeheugen is nu namelijk 64GB en er kan een ssd van maximaal 8TB in. Er zijn geen losse ssd's met die capaciteit, maar doordat Apple de chips rechtstreeks op het moederbord plakt, haalt de fabrikant die capaciteit. Hoewel een 4TB-ssd nu dus geen 4080 euro meer kost, zijn de prijzen nog altijd fors. Een setje van 64GB ddr4-geheugen heb je bijvoorbeeld al voor iets meer dan 300 euro en een vlotte 2TB-ssd heb je voor ongeveer 430 euro. Alle onderdelen zijn echter vastgesoldeerd, dus het is een kwestie van kiezen bij aankoop en daarna valt er niets meer te upgraden.
Naast het instapmodel biedt Apple ook een 'upgrademodel' met i9-9880H-processor, 16GB geheugen, een 1TB ssd, en AMD 5500M-gpu met 4GB geheugen aan voor 3199 euro.
Op de videokaart na is de hardware grotendeels vergelijkbaar met het 15,4"-model dat Apple in mei introduceerde. Het werkgeheugen tikt nu niet meer op 2400, maar op 2666MT/s en uiteraard is de videokaart nu een AMD Radeon Pro 5500M.
De processor is hetzelfde gebleven en de draadloze netwerkkaart heeft nog geen upgrade naar 802.11ax gekregen. Dat laatste is opvallend, want zelfs de goedkoopste laptop in de Best Buy Guide van december had al een 802.11ax-netwerkkaart. Dat is te verklaren doordat de draadlloze netwerkkaart bij veel Intel-laptops onderdeel is van het platform en bij Ice Lake 'hoort' een Intel AX201-netwerkkaart. Aan de andere kant maakt Apple geen gebruik van Intel, maar van draadloze netwerkkaarten van Broadcom en die fabrikant verkoopt ook een 802.11ax-chipset, die Apple wat ons betreft best had mogen integreren.
Die hardware kun je bewonderen als je de de bodemplaat eraf haalt. Het mag gezegd worden: de laptop ziet er va nbinnen keurig uit, maar helaas valt er niets zelf te upgraden en het vervangen van kapotte of versleten onderdelen is zo goed als onmogelijk. Apple-gebruikers weten dit inmiddels, maar het blijft ontzettend jammer.
Benchmarks
Het 2018-model van de MacBook Pro, de eerste met 8-core processor, had last van throttling, iets dat Apple later grotendeels verhielp met een softwareupdate. Om dergelijke problemen te voorkomen heeft de fabrikant de koeling verbeterd door ventilators met meer bladen te gebruiken, die de airflow met 28 procent moet verbeteren. De heatsink heeft ook een groter oppervlak gekregen en daarom kan de koeling 12 watt extra warmte afvoeren. We draaien een aantal benchmarks om te zien of dat verschil daar ook in terugkomt, te beginnen met Cinebench.
In Cinebench lijkt de koeling in ieder geval zijn werk te doen, want de 16"-MacBook is sneller dan zijn 15,4"-voorganger met dezelfde cpu, in de singlecore en multicore-benchmark.
Van dat verschil in Cinebench zien we in Geekbench niets terug en scoren de 'oude' en de nieuwe MacBook Pro vrijwel even hoog. Cinebench en Geekbench zijn echter korte benchmarks en we hadden het vermoeden dat de verbeterde koeling wellicht meer effect zou hebben bij een langer durend scenario en daarom hebben we een lange 4k-export in Premiere aangezet en vervolgens met behulp van Intels Power Gadget-software.
We verwachtten dat de betere koeling ervoor zou zorgen dat de 16" MacBook Pro hogere kloksnelheden aan zou kunnen houden en dus sneller klaar zou zijn met de render. Dat bleek niet het geval te zijn; de 15,4"-er deed er 50 minuten over, terwijl de nieuwe 16"-er er 51 minuten over deed. Dat is geen significant verschil en de gemiddelde kloksnelheden kwamen ook aardig overeen. Er was echter wel een aardig verschil in temperatuur. Bij het 16"-model werd de processor gemiddeld 77,4°C, terwijl de oude met 85,1°C gemiddeld een stuk warmer werd. Het lijkt er dus op dat de koeling ervoor zorgt dat de nieuwe MacBook bij korte belasting zichzelf dus wat hoger kan klokken door de betere koeling, terwijl hij blij langdurige taken wat koeler blijft.
Gpu-benchmarks
Naast een bekende cpu is de MacBook Pro ook voorzien van een nieuwe gpu, de Radeon Pro 5300M en 5500M, die in de geteste MacBook zit. Het gaat om een 7nm-gpu van AMD's Navi-generatie met in het geval van de 5500M 1536 streamprocessors. Het is een Radeon Pro-gpu, wat wil zeggen dat hij niet echt bedoeld is voor gaming, maar voor professionele software die gebruik kan maken van gpu-ondersteuning.
Maar games draaien is niet onmogelijk, sterker nog, ze draaien behoorlijk vlot, zeker in vergelijking met de Radeon Pro 560X-gpu in het 2018-model. In 3DMark is de graphics-score relevant voor de gpu-snelheid en daarbij blijkt de Radeon Pro 5500M ongeveer 13 procent sneller te zijn dan een GTX 1650-videokaart en meer dan twee keer zo snel als de 560X. Vervolgens hebben we een aantal games gedraaid om te zien hoe soepel die lopen.
Op full hd-resolutie lopen behoorlijk zware games prima, zeker als je de grafische instellingen niet al te hoog draait, want dan komt de gemiddelde framerate boven de 60 uit, maar ook op ultra-instellingen zijn de games alleszins speelbaar. Het is alleen geen goed idee om te gamen op de native resolutie van het scherm, want dan zakken de framerates rap en valt er weinig lol te beleven aan deze videokaart.
Scherm en accuduur
Sinds Apple de naam 'retina' op zijn schermen plakt, heeft de fabrikant laten zien dat het beeld belangrijk vindt en ook bij dit nieuwe 16"-paneel hangt de retina-naam er weer aan. Ten opzichte van het vorige 15,4"-model is het paneel uiteraard groter geworden en ook de resolutie is verhoogd. Die bedraagt nu 3072x1920 pixels en dat levert een iets hogere pixeldichtheid van 226 ppi, in plaats van 221 ppi op.
Je krijgt met de nieuwe MacBook ongeveer 8 procent meer schermoppervlak. Het verschil in scherpte zie je niet en eigenlijk is er op andere punten ook niets veranderd. Het scherm heeft volgens Apple nog steeds een hoge helderheid en ondersteuning voor de p3-kleurruimte. Het is ook nog altijd een glanzend scherm, maar met de hoge helderheid valt goed voor reflecties te compenseren.
Volgens de colorimeter, gecombineerd met CalMAN-software komt het scherm inderdaad op een helderheid van bijna 500cd/m² uit. Het is interessant om te zien dat Apple toen ze voor het eerst een paneel met deze eigenschappen gebruikten, boven de concurrentie uitstaken. Ondertussen is een dergelijke helderheid niet bijzonder meer en zijn er laptops met oled-schermen, zoals de Asus Zenbook Pro Duo en de BTO 15X990, die een oled-scherm hebben en daarmee een onmeetbaar hoog contrast hebben. Voor een ips-paneel is de 1500:1 van de MacBook echter helemaal niet slecht.
Het retina-scherm ondersteunt de standaard srgb- en de dci p3-kleurruimte en is voor beide netjes gekalibreerd. De gemiddelde afwijking is bij de weergave van grijswaarden, maar ook bij de weergave van de primaire en secundaire kleuren onder de 3, wat wil zeggen dat je de afwijking nauwelijks zou moeten kunnen onderscheiden. Voor een laptop van 2700 euro mag je dat ook wel verwachten en het is goed om te zien dat Apple de verwachtingen die we ondertussen van zijn schermen hebben, ook waarmaakt.
Accuduur
Doordat de behuizing van 15,4 naar 16" ging, kwam er meer ruimte beschikbaar en die heeft Apple onder andere gebruikt voor accucellen. De capaciteit van de accu gaat daarmee naar 99,8Wh, even veel als de accu in het 2015-model. En misschien wel belangrijker; niet meer dan 100Wh, want dat is het maximum dat de meeste vliegmaatschappijen toelaten in de cabine.
Een grotere accu was ook wel nodig, want het scherm werd groter en kreeg meer pixels. Dat kost nu eenmaal meer energie. Het resultaat in onze browsetest is een accuduur van 12,5 uur en bij het kijken van een 1080p-video is de totale accuduur een uurtje minder. Beide belastingen zijn niet zwaar voor de MacBook en als je andere taken dan simpel video kijken of browsen uitvoert, zal de accuduur ook korter uitvallen. Bij Windows-laptops draaien we om het zwaardere werk te simuleren ook een PCMark-accutest, maar omdat de MacBook slecht geoptimaliseerd is voor Windows is een dergelijke accutest niet representatief, dus die hebben we achterwege gelaten.
Opladen duurt nog geen 2,5 uur en dat is netjes; de MacBook Pro van vorig jaar is met zijn kleinere accu maar tien minuten eerder klaar. Veel laptops doen langer over opladen.
Conclusie
De 16" MacBook Pro is de opvolger dan het 15,4"-model dat Apple uit productie gehaald heeft, en op veel punten is dit nieuwe model een verbetering van zijn voorganger. Dat ligt niet alleen aan het grotere scherm, hoewel dat wel mooi meegenomen is. Apple heeft de randen wat smaller gemaakt, zodat de behuizing maar iets groter werd dan bij het 15,4"-model. Het gewicht nam wel wat toe, van 1805 naar 1955 gram, maar daar krijg je ook wel wat voor terug.
Allereerst dus dat grotere scherm, dat op de resolutie na weinig verschilt van zijn voorganger, maar dat scherm was al erg goed. Het 16"-paneel heeft weer een hoge helderheid, goed contrast en is prima gekalibreerd. Je krijgt ook meer accucellen dankzij de grotere behuizing en we kwamen tijdens browsen dan ook uit op een prima accuduur van 12,5 uur. Dat is een half uur beter dan zijn voorganger, ondanks het grotere scherm met meer pixels.
De koeling is ook verbeterd en door een grotere heatsink en ventilators die meer lucht kunnen verplaatsen. De laptop wordt er bij langdurige belasting niet sneller van, maar blijft wel koeler. De nieuwe 7nm-videokaart is een flinke upgrade ten opzichte van de standaard 560X-gpu die in het vorige model werd geleverd en hoewel we de snelle 5500M hebben getest verwachten we dat dat ook voor de iets langzamere 5300M geldt.
De verbetering die aan de buitenkant het meest in het oog springt is natuurlijk het toetsenbord, dat nu weer dezelfde scissor-switches heeft als vrijwel alle andere laptops. De toetsen hebben meer travel dan de butterfly-switches en tikken daardoor wat ons betreft veel fijner. Het blijft echter en dunne laptop met een dun toetsenbord dus de travel blijft beperkt en is vergelijkbaar met die van een dunne ultrabook.
Er zijn dus veel dingen verbeterd, maar er zijn ook dingen hetzelfde gebleven en een daarvan is het ontbreken van een kaartlezer, die fotografen en videoproducers ongetwijfeld missen. Een ander nadeel, eigenlijk vaste prik is bij Apple-hardware, is de prijs van de upgrades. Die prijzen zijn weliswaar gedaald ten opzichte van een jaar geleden, maar staan nog altijd niet in verhouding tot de prijzen die je zou betalen als je de onderdelen los koopt. Maar omdat er achteraf niets valt te upgraden zul je direct bij aankoop de knip moeten trekken als je meer geheugen of een grotere ssd wil. Tot slot zien we steeds meer nieuwe laptops met 802.11ax-netwerkkaarten op de markt komen en een dergelijke netwerkkaart had niet misstaan op de nieuwe MacBook Pro.
De opvolger van de 15,4" MacBook Pro heeft, kortom, meer pixels, meer accucellen, meer koelcapaciteit en meer grafische snelheid, naast een toetsenbord dat vermoedelijk niet zo snel stuk gaat. Voor dat alles betaal je iets minder, want het instapmodel is honderd euro goedkoper geworden. Dat maakt het nog steeds geen goedkope laptop, zeker niet als je kiest voor meer geheugen of een grotere ssd, maar het maakt deze MacBook wel een aantrekkelijkere optie dan zijn voorganger.
